Leerlijn Computationeel denken / Programmeren lager
Onderstaand kun je een computationeel denken vinden die rekening houdt met leerplandoelen en ICT-eindtermen. Uiteraard kunnen jullie zelf nog per school de aangeboden tools wisselen per klas/ graad. Volgend jaar komen er nieuwe leerplannen en zal computationeel denken nog een grotere rol innemen in de leerplandoelen.
| Doelgroep | Activiteit | Media- en/of ontwikkelingsdoel (eindterm) | Meer uitleg |
|---|---|---|---|
| Jongste kleuters | Unplugged 1 | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Jongste kleuters | Unplugged 2 | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Jongste kleuters | Unplugged 3 | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Jongste kleuters | Go & Glow bot | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Jongste kleuters | Co-de Rups | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Jongste kleuters | Unplugged 4 | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Oudste kleuters | Makeblock Mtiny | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | De Makeblock mTiny prikkelt de nieuwsgierigheid van leerlingen meteen. Ze ontdekken al spelend hoe de robot bediend wordt. De mTiny stimuleert logisch denken, de creativiteit én het vermogen om een probleem te zien, te analyseren en op te lossen. |
| Oudste kleuters | Bee-Bot: intro en programmeerpijlen | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Oudste kleuters | Kodable | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | Leerlingen geven commando’s aan het pluizige balletje, zodat het zich van de ene naar de andere kant verplaatst en sterren verzamelt. De moeilijkheidsgraad stijgt geleidelijk. Bij een hoger level krijgt de leerling een visueel instapvoorbeeld. Ze kunnen het pluisbolletje dan ook aanpassen van vorm en kleur. De app is niet Nederlandstalig, maar is visueel heel sterk. De taal vormt dus geen obstakel. De app wordt ook regelmatig bijgewerkt. Op de productsite vind je veel hulpmiddelen en een blog voor leerkrachten. Wanneer je met leerlingaccounts werkt, kun je de leerlingen goed opvolgen. De app promoot de betalende versie, maar met de gratis mogelijkheden kom je al een heel eind. Als introductie op Kodable zou je unplugged aan de slag kunnen gaan. Teken een parcours op een tegelvloer of op de speelplaats. Laat de klasknuffel, als vervanger van het pluizige balletje, het parcours afleggen met pijlen. |
| Oudste kleuters | Code.org | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | De website is een klassieker voor in de klas. Het is online en gratis. De spellen bouwen op en geven tips na fouten. Hoewel niet alles perfect vertaald is, zijn de stapsgewijze opbouw en de nadruk op logisch redeneren en het testen van ideeën duidelijk. De programmeerspellen gebruiken bekende figuren uit onder andere Star Wars, Minecraft en Frozen, wat de leerlingen aanspreekt. Tijdens de introductie is het belangrijk om de zelfstandigheid, het probleemoplossend denken en het doorzettingsvermogen van de leerlingen te benadrukken. Daarvoor kun je een zelfgemaakt online spelletje gebruiken, gevolgd door enkele vragen om dat te verduidelijken. |
| Oudste kleuters | Cubetto | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | Door kleurrijke blokken op het spelbord te leggen, laten leerlingen Cubetto een route afleggen op de speelmat. Leerlingen hoeven niet te kunnen lezen. Ze maken de algoritmen met twaalf instructieblokken. Er komt dus ook geen scherm aan te pas. Op de website kun je gratis storybooks downloaden, ook in het Nederlands. Dat zijn verhalen met een handleiding waarbij Cubetto op avontuur gaat: in de stad, in de ruimte, op de eerste schooldag … De leerplannen en andere educatieve materialen op de website bestaan alleen in het Engels. Bij ‘Playroom’ vind je extra inspiratie en spelletjes om met Cubetto aan de slag te gaan. Voor jongere kleuters zullen uitleg en coaching zeker nodig zijn. Oudere kleuters kunnen zelfstandig met Cubetto spelen. |
| Oudste kleuters | Bee-Bot: Bang mannetje |
| |
| Oudste kleuters | Bee-Bot in andere vakken |
| |
| Oudste kleuters | Bee-Bot in hoekenwerk |
| |
| Oudste kleuters | Bee-Bot: Thema’s |
| |
| Eerste graad | Bee-Bot: intro en programmeerpijlen | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | |
| Eerste graad | Kodable | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | Leerlingen geven commando’s aan het pluizige balletje, zodat het zich van de ene naar de andere kant verplaatst en sterren verzamelt. De moeilijkheidsgraad stijgt geleidelijk. Bij een hoger level krijgt de leerling een visueel instapvoorbeeld. Ze kunnen het pluisbolletje dan ook aanpassen van vorm en kleur. De app is niet Nederlandstalig, maar is visueel heel sterk. De taal vormt dus geen obstakel. De app wordt ook regelmatig bijgewerkt. Op de productsite vind je veel hulpmiddelen en een blog voor leerkrachten. Wanneer je met leerlingaccounts werkt, kun je de leerlingen goed opvolgen. De app promoot de betalende versie, maar met de gratis mogelijkheden kom je al een heel eind. Als introductie op Kodable zou je unplugged aan de slag kunnen gaan. Teken een parcours op een tegelvloer of op de speelplaats. Laat de klasknuffel, als vervanger van het pluizige balletje, het parcours afleggen met pijlen. |
| Eerste graad | Cubetto | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | Door kleurrijke blokken op het spelbord te leggen, laten leerlingen Cubetto een route afleggen op de speelmat. Leerlingen hoeven niet te kunnen lezen. Ze maken de algoritmen met twaalf instructieblokken. Er komt dus ook geen scherm aan te pas. Op de website kun je gratis storybooks downloaden, ook in het Nederlands. Dat zijn verhalen met een handleiding waarbij Cubetto op avontuur gaat: in de stad, in de ruimte, op de eerste schooldag … De leerplannen en andere educatieve materialen op de website bestaan alleen in het Engels. Bij ‘Playroom’ vind je extra inspiratie en spelletjes om met Cubetto aan de slag te gaan. Voor jongere kleuters zullen uitleg en coaching zeker nodig zijn. Oudere kleuters kunnen zelfstandig met Cubetto spelen. |
| Eerste graad | Bee-Bot: Bang mannetje |
| |
| Eerste graad | Code.org | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | De website is een klassieker voor in de klas. Het is online en gratis. De spellen bouwen op en geven tips na fouten. Hoewel niet alles perfect vertaald is, zijn de stapsgewijze opbouw en de nadruk op logisch redeneren en het testen van ideeën duidelijk. De programmeerspellen gebruiken bekende figuren uit onder andere Star Wars, Minecraft en Frozen, wat de leerlingen aanspreekt. Tijdens de introductie is het belangrijk om de zelfstandigheid, het probleemoplossend denken en het doorzettingsvermogen van de leerlingen te benadrukken. Daarvoor kun je een zelfgemaakt online spelletje gebruiken, gevolgd door enkele vragen om dat te verduidelijken. |
| Eerste graad | Bee-Bot in andere vakken |
| |
| Eerste graad | Bee-Bot in hoekenwerk |
| |
| Eerste graad | Scratch Jr | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. | |
| Eerste graad | Program-uurtje | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Program-uurtje werd ontwikkeld door een consortium van Vlaamse universiteiten en organisaties. Het is geïnspireerd op het Hour of Code-concept, maar dan aangepast aan de Vlaamse onderwijscontext. Er zijn zes kant-en-klare opdrachten voor verschillende leeftijdsgroepen, waarvan drie unplugged. De activiteiten zijn gericht op een brede leeftijdsgroep. In elk lesplan zitten uitgebreide instructiefiches en stappenplannen, zodat je gemakkelijk aan de slag kunt. In principe kun je elke opdracht in één lesuur afwerken. De opdrachten zijn: • Programmeer eens een mens (4-12 jaar, unplugged) • Programmeren met Blockly (8-14 jaar) • Flappy bat (14-18 jaar) • Theremin (11-17 jaar) • Kortste paden (14-18 jaar, unplugged) • Menselijke fax (9-18 jaar, unplugged) |
| Eerste graad | Bee-Bot: Thema’s |
| |
| Tweede graad | Code.org | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | De website is een klassieker voor in de klas. Het is online en gratis. De spellen bouwen op en geven tips na fouten. Hoewel niet alles perfect vertaald is, zijn de stapsgewijze opbouw en de nadruk op logisch redeneren en het testen van ideeën duidelijk. De programmeerspellen gebruiken bekende figuren uit onder andere Star Wars, Minecraft en Frozen, wat de leerlingen aanspreekt. Tijdens de introductie is het belangrijk om de zelfstandigheid, het probleemoplossend denken en het doorzettingsvermogen van de leerlingen te benadrukken. Daarvoor kun je een zelfgemaakt online spelletje gebruiken, gevolgd door enkele vragen om dat te verduidelijken. |
| Tweede graad | Makey Makey | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Je sluit de Makey Makey-printplaat met een USB-kabel aan op de computer. Leerlingen zetten de krokodillenklemmetjes op alledaagse, geleidende voorwerpen. Zo maken ze van een banaan, klei of zilverpapier een toetsenbord of muis waarmee ze hun computer bedienen. Programmeren doe je in Scratch. Van kleine, korte proefjes tot grote installaties: jij beslist hoe je Makey Makey in de klas gebruikt. Hoe groter de opdracht, hoe meer plaats je leerlingen nodig hebben. Het prikkelt het creatieve denken van je leerlingen en laat hen op een speelse manier kennismaken met geleiding en aarding. Makey Makey is een betalend product. Je kunt een set of volledig schoolpakket kopen. Daarnaast zijn er verschillende uitbreidingsmaterialen te koop. |
| Tweede graad | Program-uurtje | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Program-uurtje werd ontwikkeld door een consortium van Vlaamse universiteiten en organisaties. Het is geïnspireerd op het Hour of Code-concept, maar dan aangepast aan de Vlaamse onderwijscontext. Er zijn zes kant-en-klare opdrachten voor verschillende leeftijdsgroepen, waarvan drie unplugged. De activiteiten zijn gericht op een brede leeftijdsgroep. In elk lesplan zitten uitgebreide instructiefiches en stappenplannen, zodat je gemakkelijk aan de slag kunt. In principe kun je elke opdracht in één lesuur afwerken. De opdrachten zijn: • Programmeer eens een mens (4-12 jaar, unplugged) • Programmeren met Blockly (8-14 jaar) • Flappy bat (14-18 jaar) • Theremin (11-17 jaar) • Kortste paden (14-18 jaar, unplugged) • Menselijke fax (9-18 jaar, unplugged) |
| Tweede graad | Codespark | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | |
| Tweede graad | Scratch | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | |
| Tweede graad | Blockly | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Blockly Games maakt gebruik van blokcode en is dus een visuele programmeertaal. De blokjes passen als een puzzel in elkaar. Leerlingen zetten er hun allereerste stapjes mee in de programmeerwereld. Ze hebben geen voorkennis nodig. De oefeningen starten eenvoudig en stijgen in moeilijkheidsgraad. De spelletjes kunnen ook op een tablet gespeeld worden, waardoor ze makkelijk inzetbaar zijn tijdens hoekenwerk, een werkwinkel of voor sterkere leerlingen. Aan het einde van deze oefeningenreeks kun je eventueel overstappen naar de op tekst gebaseerde programmeertalen. |
| Derde graad | Code.org | 7.3.1 Technische vaardigheden ontwikkelen i.f.v. het hanteren van media. (ICT 1 – 8) 7.1.1 Een positieve houding hebben t.o.v. media en openstaan voor een brede waaier aan communicatiemiddelen. (ICT 1) 7.1.6 Toestellen, materialen en software op een zorgzame manier hanteren. (ICT 2) 7.1.7 Bereid zijn om media te gebruiken bij het leren. (ICT 1 – 4) 7.3.4 Een volgorde aanbrengen in een reeks voorwerpen, beelden en/ of geluiden zodat ze een samenhangende boodschap brengen. (ICT 1 – 8) | De website is een klassieker voor in de klas. Het is online en gratis. De spellen bouwen op en geven tips na fouten. Hoewel niet alles perfect vertaald is, zijn de stapsgewijze opbouw en de nadruk op logisch redeneren en het testen van ideeën duidelijk. De programmeerspellen gebruiken bekende figuren uit onder andere Star Wars, Minecraft en Frozen, wat de leerlingen aanspreekt. Tijdens de introductie is het belangrijk om de zelfstandigheid, het probleemoplossend denken en het doorzettingsvermogen van de leerlingen te benadrukken. Daarvoor kun je een zelfgemaakt online spelletje gebruiken, gevolgd door enkele vragen om dat te verduidelijken. |
| Derde graad | Dwengo | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| Dwengo gebruikt blokgebaseerde programmeertaal en geeft leerlingen de mogelijkheid om een robot te programmeren. Binnen de omgeving is er een simulator voorzien waarmee ze programma’s en verschillende scenario’s uittesten. Dwengo kan autonoom ingezet worden als lestool. Je hoeft geen fysieke materialen in je klas te hebben, omdat ze virtueel beschikbaar zijn. Heb je de fysieke materialen wel in je klas? Dan gebruik je Dwengo ook als testomgeving, voordat je de code loslaat op de fysieke robot. Zo kunnen je leerlingen nog debuggen. Je hebt de mogelijkheid om de blokcode automatisch om te zetten naar tekstuele code |
| Derde graad | Citizen code Python | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| Citizen Code Python is een gratis educatief spel dat is ontwikkeld om programmeren voor iedereen toegankelijk te maken. Op het platform vind je tientallen activiteiten om te leren coderen in Python of Blockly. Blockly is handig voor beginners, gebruik Python als je leerlingen al meer vertrouwd zijn met programmeren in blokken. Bij elke activiteit kun je verschillende elementen bouwen: gebouwen, treinen, bomen … Zo bouwen je leerlingen hun eigen stad. De programmeeruitdagingen die ze tijdens hun avontuur aangaan, leveren Citizen Coins op, waarmee ze hun avatar kunnen uitbreiden. Citizen Code Python is voor iedereen, ook voor beginners. Als beginner kun je stap voor stap leren programmeren en stapsgewijs vorderingen maken. Wie meer ervaring heeft met coderen, gaat snel door naar complexere uitdagingen. |
| Derde graad | Makey Makey | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Je sluit de Makey Makey-printplaat met een USB-kabel aan op de computer. Leerlingen zetten de krokodillenklemmetjes op alledaagse, geleidende voorwerpen. Zo maken ze van een banaan, klei of zilverpapier een toetsenbord of muis waarmee ze hun computer bedienen. Programmeren doe je in Scratch. Van kleine, korte proefjes tot grote installaties: jij beslist hoe je Makey Makey in de klas gebruikt. Hoe groter de opdracht, hoe meer plaats je leerlingen nodig hebben. Het prikkelt het creatieve denken van je leerlingen en laat hen op een speelse manier kennismaken met geleiding en aarding. Makey Makey is een betalend product. Je kunt een set of volledig schoolpakket kopen. Daarnaast zijn er verschillende uitbreidingsmaterialen te koop. |
| Derde graad | Program-uurtje | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Program-uurtje werd ontwikkeld door een consortium van Vlaamse universiteiten en organisaties. Het is geïnspireerd op het Hour of Code-concept, maar dan aangepast aan de Vlaamse onderwijscontext. Er zijn zes kant-en-klare opdrachten voor verschillende leeftijdsgroepen, waarvan drie unplugged. De activiteiten zijn gericht op een brede leeftijdsgroep. In elk lesplan zitten uitgebreide instructiefiches en stappenplannen, zodat je gemakkelijk aan de slag kunt. In principe kun je elke opdracht in één lesuur afwerken. De opdrachten zijn: • Programmeer eens een mens (4-12 jaar, unplugged) • Programmeren met Blockly (8-14 jaar) • Flappy bat (14-18 jaar) • Theremin (11-17 jaar) • Kortste paden (14-18 jaar, unplugged) • Menselijke fax (9-18 jaar, unplugged) |
| Derde graad | Blockly | 7.3.2 Beschrijven wat je met het medium kan doen. (ICT 4 – 8) 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8) 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8) | Blockly Games maakt gebruik van blokcode en is dus een visuele programmeertaal. De blokjes passen als een puzzel in elkaar. Leerlingen zetten er hun allereerste stapjes mee in de programmeerwereld. Ze hebben geen voorkennis nodig. De oefeningen starten eenvoudig en stijgen in moeilijkheidsgraad. De spelletjes kunnen ook op een tablet gespeeld worden, waardoor ze makkelijk inzetbaar zijn tijdens hoekenwerk, een werkwinkel of voor sterkere leerlingen. Aan het einde van deze oefeningenreeks kun je eventueel overstappen naar de op tekst gebaseerde programmeertalen. |
| Derde graad | Scratch | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| |
| Derde graad | Micro:bit | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| De micro:bit is een computer op zakformaat die werd ontworpen om leerlingen de basis van programmeren bij te brengen – een initiatief van de Britse publieke omroep BBC. Je programmeert de minicomputer met programmeertalen zoals Blocks, Javascript, Python en Scratch. Op de website vind je meer dan tweehonderd projecten, van zeer eenvoudige experimenten tot ingewikkelde programmeeruitdagingen. Het is heel makkelijk om van start te gaan met micro:bit. Sluit hem met een micro-USB-kabel aan op je computer en hij zal direct op je computer verschijnen. Met editors schrijven je leerlingen code in de verschillende programmeertalen, bijvoorbeeld met MakeCode Editor. Om hun programmeerskills verder te verbeteren, kunnen ze de herbruikbare code-snippets in Python Editor gebruiken. Is het programma geschreven en getest? Dan kun je het uploaden naar de micro:bit en het programma zal automatisch afspelen. De micro:bit heeft: • vijfentwintig individueel programmeerbare leds • twee programmeerbare knoppen • verschillende connectiepinnen • licht- en temperatuursensoren • bewegingssensoren (accelerometer en kompas) • draadloze communicatie via radio en bluetooth Met de sensoren kun je eindeloos veel projecten uitvoeren, zonder dat je iets extra nodig hebt. Op de site van micro:bit vind je een overzicht. |
| Derde graad | Minecraft education | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| Minecraft is een betalend spel in een virtuele wereld van blokken. Er zijn geen levels die je kunt uitspelen of queestes die je moet afwerken. Het is een sandbox-spel: een spel waarin spelers hun eigen leefwereld creëren en daarbij hun creativiteit de vrije loop laten. Twee activiteiten komen telkens terug: grondstoffen ontginnen (minen) en daarmee van alles bouwen (craften). In 2016 werd van dit populaire spel een educatieve versie ontwikkeld door Microsoft, dat sinds 2014 eigenaar en uitgever is van het spel. Het grote verschil met de gewone versie is dat er extra functies zijn die ervoor zorgen dat Minecraft gemakkelijker in de klas ingezet kan worden. Minecraft Education kan gebruikt worden om leerlingen te leren programmeren. Je kunt bijvoorbeeld met Python een connectie met het spel maken en Python-programma’s uitvoeren. |
| Derde graad | Octostudio | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| OctoStudio is ontwikkeld door de makers van Scratch. Het zijn beide op blokken gebaseerde codeeromgevingen. Door zijn eenvoud en look-and-feel spreekt hij leerlingen erg aan. Leerlingen geven instructies met blokjes code. Door de smartphone of tablet te schudden en te kantelen, voegen ze acties toe. En ze kunnen hun creatie delen met anderen. |
| Derde graad | Hedy | 7.2.4 Verwoorden hoe het gebruikte medium een boodschap kan versterken of veranderen. 7.3.3 Uit een vertrouwd aanbod het gepaste medium (toestellen, apparaten en software) kiezen en gebruiken i.f.v. een behoefte. (ICT 2, 3 en 8)7.3.12 Beeld-, drama-, muziek- en/of bewegingselementen kiezen om een boodschap te versterken en te beïnvloeden. ( ICT 5) 7.4.3 Een eigen digitaal profiel maken. (ICT 8) 7.4.1 Een boodschap functioneel en aantrekkelijk ontwerpen en communiceren met behulp van media door te zorgen voor de herkenbaarheid van de boodschap en een aantrekkelijke en functionele vormgeving. (ICT 5, 7 en 8) 7.5.9 Bij het ontwerpen van (multi)mediale boodschappen rekening houden met de mogelijke gevolgen ervan voor zichzelf en voor de anderen. (ICT 8)
| Veel scholen leren leerlingen eerst visueel programmeren met bijvoorbeeld de Bee-Bot of Scratch. De oudere leerlingen van het basisonderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs zijn vaak toe aan een volgende uitdaging: tekstueel programmeren met tekstcodes. Hedy is een laagdrempelige en leuke opstap naar (Engelse) programmeertalen zoals Python. Je leerlingen leren code typen zoals echte programmeurs dat doen, maar in kleine stapjes en met speelse opdrachten. Hedy is gratis, werkt op het internet en bestaat in verschillende talen, waaronder het Nederlands. Hedy is gemaakt om in de klas te gebruiken. Je kunt als leerkracht de interface makkelijk aanpassen voor jouw klas |